Ten popularny nałóg polega na kompulsywnym robieniu zakupów, nabywaniu rzeczy i usług, które w rzeczywistości nie są osobie uzależnionej potrzebne. Zakupoholik często po prostu traci kontrolę, przebywając w sklepie. Nabywanie nowych produktów daje mu chwilową radość, wzrasta jego poczucie własnej wartości i poprawia się nastrój. Trzeba podkreślić, że zakupoholizm podobnie jak inne uzależnienia to jedynie pozorne leki na głęboko zakorzenione problemy, z jakimi borykają się nałogowcy. Jedynym słusznym krokiem, który może pomóc w wyleczeniu się z tego problemu, jest psychoterapia u doświadczonego specjalisty.
Czym jest zakupoholizm?
Zakupoholizm to uzależnienie, które w świecie wszechobecnego konsumpcjonizmu występuje coraz częściej. Kompulsywne kupowanie, któremu towarzyszy ogromna pokusa i potrzeba nabycia nowych rzeczy może nie tylko nadwyrężyć domowy budżet, ale także prowadzić do ogromnej frustracji. Radość z wydawania pieniędzy na niepotrzebne rzeczy jest chwilowa, później przychodzi wstyd i strach, że ktoś z bliskich dowie się o zakupionych rzeczach. Pojawia się również złość na samego siebie i jeszcze większy spadek poczucia własnej wartości. Choć osobie uzależnionej na początku wydaje się, że zakupy są terapią i świetną ucieczką od problemów.
Zakupoholizm jest uzależnieniem behawioralnym, które sprawia, że dana osoba nie jest w stanie kontrolować swojego zachowania. Niewiele różni się na przykład o uzależnienia od alkoholu lub hazardu. Zmienia się jedynie przedmiot uzależnienia.
Przyczyny zakupoholizmu
Kupnoholizm to spory problem, który można określić syndromem XXI wieku. Niestety nie da się wskazać jednej przyczyny tego zjawiska. Na pojawienie się tego problemu w życiu danej osoby mogą wpływać różne czynniki:
- biologiczne,
- społeczne,
- środowiskowe.
Niektóre osoby są po prostu znacznie bardziej podatne na wszelkie uzależnienia i łatwo im popaść w obsesję. Nie bez znaczenia jest również społeczna presja, chęć dopasowania się do danej grupy społecznej przez posiadanie pewnych atutów materialnych. W obecnych czasach reklamy, wyprzedaże i różne promocje bombardują nas z każdej strony, co z pewnością nie ułatwia powstrzymania rozwoju uzależnienia. Potrzeba kupowania może być też wynikiem innych zaburzeń, które wpływają na pogorszenie się samopoczucia i spadek poczucia własnej wartości. Nadmierne kupowanie takim osobom przynosi chwilową ulgę i pozorną pomoc. To jeden ze sposobów na pozbycie się negatywnych emocji i rozładowanie wewnętrznego napięcia.
Jakie są objawy zakupoholizmu?
Warto zaznaczyć, że nie każdy człowiek, który lubi kupować nowe rzeczy i czerpie z tego radość jest zakupoholikiem. Jeśli wszystko jest racjonalnie zaplanowane, a dodatkowe wydatki nie obciążają domowego budżetu i kupowanie nowych przedmiotów nie staje się sensem życia, to raczej nie ma tu powodów do obaw. Objawy zakupoholizmu, które powinny wzbudzić twój niepokój to:
- utrata kontroli nad ilością kupowanych przedmiotów,
- obsesyjne myślenie o zakupach,
- ciągła i natrętna pokusa,
- impulsywne wydawanie pieniędzy,
- ukrywanie nowych zdobyczy przed rodziną,
- kłamstwa związane z wydawaniem pieniędzy z domowego budżetu,
- poprawianie sobie nastroju za pomocą dóbr materialnych,
- pożyczanie pieniędzy, aby mieć na kolejne wydatki,
- pojawienie się wyrzutów sumienia,
- kłótnie z bliskimi, agresja i frustracja.
To kilka objawów zakupoholizmu, które powinny zwrócić twoją uwagę. Jeśli zauważyłeś wymienione symptomy u siebie lub u kogoś z bliskich ci osób, warto porozmawiać na ten temat ze specjalistą.
Kto jest narażony na uzależnienie od zakupów?
Kupnoholizm to problem, z którego wiele osób nawet nie zdaje sobie sprawy. Warto dowiedzieć się, kto jest narażony na ten nałóg.
Osoby z niską samooceną i chęcią podniesienia statusu społecznego
Problem zakupoholizmu może dotyczyć każdego, błędne jest przekonanie, że głównie dotyka on kobiet. Płeć nie ma w tym przypadku większego znaczenia, czynnikiem determinującym jest samoocena, samoświadomość i otoczenie. Nabywanie nowych, często jednak niepotrzebnych przedmiotów może być sposobem na poprawę nastroju i samooceny osób, które na co dzień nie czują się dobrze w swoim ciele, chcą za wszelką cenę przypodobać się innych i podnieść swój status społeczny.
Młodzież w wieku szkolnym pragnąca zaznaczyć swoją przynależność do grupy
Nie da się zaprzeczyć, że na uzależnienie od zakupów narażona jest również młodzież w wieku szkolnym, choć w tym przypadku sporo zależy od rodziców. Większość dzieci ma ograniczony budżet, a drobne kieszonkowe nie wystarczy na ogromne zakupy. Nie zmienia to jednak faktu, że dzieciaki chcą przynależeć do grupy, chcą być lubiane i podziwiane. Wszechobecny konsumpcjonizm zdecydowanie może wpływać na chęć nabywania nowych przedmiotów.
Skutki zakupoholizmu
Każde poważnie uzależnienie niesie ze sobą tragiczne skutki w wielu sferach życia człowieka. Mogłoby się wydawać, że nie ma nic strasznego w nadmiernej potrzebie robienia zakupów. Jednak przez takie zachowania można popaść w zadłużenie, stracić przyjaciół i rodzinę, którą się okłamywało, jeszcze bardziej obniżyć poczucie własnej wartości, a nawet popaść w depresję. Wszystko zależy od konkretnego przypadku i tego, jak daleko dana osoba posunęła się, aby spełnić swoje pragnienia.
Leczenie zakupoholizmu
Zdecydowanie warto dbać o swoje zdrowie psychiczne, jednak leczenie uzależnień nie należy do prostych zadań. Nie można lekceważyć problemów, jeśli nawet na początku wydaje ci się, że nie wpływają one znacząco na twoje życie.
Terapia uzależnień
Jeśli zauważysz u siebie lub u kogoś z bliskich objawy kupnoholizmu, lub innych uzależnień, najlepszym rozwiązaniem będzie konsultacja z psychologiem lub psychiatrą. Tylko doświadczony specjalista będzie w stanie dobrze rozpoznać problem i zaproponować odpowiednią terapię, która przyniesie pożądany skutek i pozwoli uwolnić się od tego problemu. Jeśli doraźna terapia w gabinecie okaże się niewystarczająca, uzależniony może rozważyć pobyt w ośrodku leczenia uzależnień. To miejsce, w którym osoba borykająca się z problemem może otrzymać kompleksową opiekę i pomoc.
Dodatkowe sposoby walki z uzależnieniem
Pierwszym krokiem powinno być podjęcie terapii. Dodatkowo osoba chora powinna zadbać o następujące aspekty:
- przygotowanie dokładnej listy niezbędnych produktów przed wybraniem się do sklepu,
- zabieranie ze sobą konkretnej ilości gotówki, która wystarczy na zakup produktów z listy,
- schowanie kart kredytowych,
- chodzenie do sklepów wyłącznie z osobami towarzyszącymi,
- zaplanowanie wolnego czasu, aby uniknąć pokusy pójścia do centrum handlowego,
- znalezienie zajęcia, które świetnie zastąpi atrakcję, jaką do tej pory było chodzenie po sklepach.
To kilka kroków, które mogą pomóc poradzić sobie z pokusą. Oczywiście droga wyjścia z nałogu jest długa, jednak kluczowa jest samodyscyplina i wytrwałość w dążeniu do celu.
Zakupoholizm to nałóg, który dotyczy wielu osób w dzisiejszym świecie. Konsumpcjonizm, kult ciała powodujący kompleksy, obniżona samoocena, chęć dopasowania się do grupy to kilka z czynników będących przyczyną tego zjawiska. Jeśli ten problem cię dotyczy lub boryka się z nim ktoś z twoich bliskich, koniecznie skonsultuj się z doświadczonym specjalistą, który z pewnością będzie w stanie pomóc.
Powiązane:
- Często grasz w gry hazardowe? Sprawdź, czym jest uzależnienie od hazardu i jakie są jego cztery fazy
- Uzależnienie od gier komputerowych. Jak rozpoznać uzależnienie od komputera i gier? Jakie są objawy uzależnienia od gier?
- Kiedy masturbacja staje się nałogiem. Uzależnienie od masturbacji – objawy i skutki nałogowego onanizmu
- Uzależnienie od pornografii – częste korzystanie z pornografii to nałóg. Leczenie uzależnienia od pornografii z pomocą seksuologa
- Tanoreksja – jakie są konsekwencje uzależnienia od opalania? Jak przebiega leczenie tanoreksji? Sprawdź!
- Fonoholizm, czyli uzależnienie od telefonu. Nadużywanie telefonu to nałóg – poznaj objawy uzależnienia od smartfona
