Czy bigoreksja dotyka tylko mężczyzn?

Bigoreksja nie dotyka wyłącznie mężczyzn – to ważna informacja, która przełamuje powszechny stereotyp. Choć zaburzenie to częściej diagnozuje się u przedstawicieli płci męskiej, współczesne badania i obserwacje kliniczne jednoznacznie potwierdzają, że kobiety również mogą cierpieć na bigoreksję [1][2]. Zniekształcone postrzeganie własnego ciała i obsesyjne dążenie do perfekcyjnej sylwetki nie zna granic płciowych.

Czym jest bigoreksja i jak się objawia

Bigoreksja, znana również jako dysmorfia mięśniowa, to zaburzenie psychiczne charakteryzujące się znacznym zniekształceniem postrzegania własnego ciała [1][2][3]. Osoby dotknięte tym problemem uważają, że są zbyt małe lub niedostatecznie umięśnione, mimo dobrze rozwiniętej muskulatury.

Mechanizm bigoreksji bazuje na zniekształconej ocenie sylwetki, prowadzącej do obsesyjnego dążenia do rozbudowy masy mięśniowej, nawet kosztem zdrowia i codziennego funkcjonowania [2][3]. To zaburzenie często mylone jest z pasją do fitnessu i zdrowego stylu życia, co znacznie utrudnia jego rozpoznanie [1].

Kluczowe objawy bigoreksji obejmują obsesyjne myślenie o sylwetce, intensywne i często nadmierne treningi, restrykcyjną dietę oraz częste mierzenie mięśni [1][2][3]. Charakterystyczne jest również przyjmowanie suplementów, ignorowanie sygnałów zdrowotnych organizmu oraz zaniedbywanie życia społecznego.

Osoby chore obsesyjnie ćwiczą, planują dietę i sięgają po suplementy, zaniedbując jednocześnie inne aspekty życia [1][2]. Często dochodzi do unikania sytuacji, w których trzeba się rozebrać, takich jak wizyta na basenie czy plaży, co wiąże się ze wstydem i negatywnym obrazem własnego ciała [1].

Bigoreksja u kobiet – niedoceniane zjawisko

Stereotypowe kojarzenie bigoreksji głównie z płcią męską może powodować niedodiagnozowanie tego zaburzenia u kobiet [1][2]. Współczesne badania coraz częściej podkreślają, że bigoreksja może dotykać osoby niezależnie od płci, zwracając szczególną uwagę na kobiety i inne grupy demograficzne [2].

U kobiet bigoreksja może manifestować się nieco inaczej niż u mężczyzn. Podczas gdy mężczyźni zazwyczaj dążą do zwiększenia ogólnej masy mięśniowej, kobiety często koncentrują się na konkretnych partiach ciała, pragnąc osiągnąć „idealnie” wyrzeźbiony brzuch, pośladki czy ramiona.

Rosnąca popularność kultury fitness i mediów społecznościowych przyczynia się do zwiększenia presji na kobiety dotyczącej wyglądu zewnętrznego. Wzrasta liczba badań podkreślających, że bigoreksja może dotykać osób niezależnie od płci [2], co prowadzi do lepszego zrozumienia tego zjawiska w kontekście kobiecym.

Komponenty składowe bigoreksji u kobiet to podobnie jak u mężczyzn: obsesyjne myśli, intensywne treningi, restrykcyjna dieta, suplementacja oraz zaniedbywanie relacji społecznych i pracy [1][2]. Kobiety mogą dodatkowo wykazywać tendencję do porównywania się z innymi osobami na siłowni lub w mediach społecznościowych.

Psychologiczne podstawy zaburzenia

Bigoreksja to zaburzenie postrzegania własnego ciała, nasilone przez niską samoocenę i obsesję na punkcie masy mięśniowej [2]. Istnieją liczne powiązania między tym zaburzeniem a innymi problemami psychicznymi, takimi jak depresja czy niska samoocena [2].

Zależności między stanem psychicznym, na przykład niskim poziomem pewności siebie czy depresją, a zachowaniami związanymi z bigoreksją są bardzo silne [2]. To wymaga podejścia terapeutycznego obejmującego zarówno aspekty mentalne, jak i fizyczne pacjenta.

Osoby cierpiące na bigoreksję często doświadczają zniekształconego obrazu własnego ciała, który nie odpowiada rzeczywistości. Mogą spędzać godziny przed lustrem, analizując każdy szczegół swojej sylwetki i dostrzegając niedoskonałości, które inni nie widzą.

Charakterystyczne jest również codzienne mierzenie mięśni centymetrem oraz obsesyjne treningi praktycznie kosztem życia towarzyskiego i zawodowego [1][3]. Te zachowania kompulsywne stają się centralnym punktem życia osoby chorej, determinując jej codzienne decyzje i priorytety.

Różnice w przejawianiu się bigoreksji między płciami

Chociaż bigoreksja występuje zdecydowanie częściej u mężczyzn, wzrasta świadomość jej obecności u kobiet oraz innych grup [1][2]. Różnice w manifestacji tego zaburzenia między płciami mogą być znaczące i wpływać na sposób diagnostyki oraz leczenia.

Mężczyźni z bigoreksją zazwyczaj dążą do osiągnięcia maksymalnej masy mięśniowej i siły fizycznej. Często skupiają się na treningu z ciężarami, suplementacji białkowej i budowaniu imponującej sylwetki. Ich obsesja może koncentrować się na konkretnych pomiarach – obwodzie bicepsów, klatki piersiowej czy ud.

Kobiety z bigoreksją mogą wykazywać bardziej selektywne podejście do budowania masy mięśniowej. Często dążą do osiągnięcia „fitness modelki” – sylwetki charakteryzującej się niskim poziomem tkanki tłuszczowej przy jednocześnie dobrze zarysowanych mięśniach. Może to prowadzić do skrajnie restrykcyjnych diet i nadmiernego treningu kardio.

Niezależnie od płci, osoby z bigoreksją wykazują podobne wzorce behawioralne: unikanie sytuacji społecznych, które mogłyby ujawnić ich ciało, obsesyjne planowanie treningów i posiłków oraz ignorowanie sygnałów zmęczenia organizmu.

Współczesne podejście do leczenia i profilaktyki

Rosnąca świadomość bigoreksji jako choroby psychicznej prowadzi do rozwoju terapii holistycznych łączących terapię psychoedukacyjną, behawioralną, farmakoterapię i wsparcie społeczne [2]. Nowoczesne podejście do leczenia uwzględnia specyfikę zaburzenia u różnych grup demograficznych.

Terapia bigoreksji wymaga kompleksowego podejścia, które adresuje zarówno aspekty psychologiczne, jak i behawioralne zaburzenia. Kluczowym elementem jest praca nad poprawą obrazu własnego ciała oraz nauczenie pacjenta realistycznej oceny swojego wyglądu.

Współczesne metody terapeutyczne obejmują terapię poznawczo-behawioralną, która pomaga w identyfikacji i zmianie zniekształconych myśli dotyczących ciała. Ważnym aspektem jest również praca nad budowaniem zdrowej samooceny niezależnej od wyglądu zewnętrznego.

Coraz częściej w mediach i środowiskach fitness propaguje się edukację o zdrowym obrazie ciała, by przeciwdziałać rozwojowi bigoreksji. Kampanie społeczne i programy edukacyjne podkreślają znaczenie zbalansowanego podejścia do aktywności fizycznej i akceptacji własnego ciała.

Rozpoznawanie sygnałów ostrzegawczych

Wczesne rozpoznanie bigoreksji jest kluczowe dla skutecznego leczenia, niezależnie od płci pacjenta. Obsesyjne treningi praktycznie kosztem życia towarzyskiego i zawodowego to jeden z najważniejszych sygnałów ostrzegawczych [1][3].

Inne charakterystyczne objawy to nadmierne skupienie się na diecie i suplementacji, częste sprawdzanie się w lustrze oraz mierzenie poszczególnych partii ciała. Osoby z bigoreksją mogą również wykazywać tendencję do ciągłego porównywania się z innymi i odczuwania niezadowolenia ze swojego wyglądu mimo obiektywnie dobrej kondycji fizycznej.

Ważnym sygnałem ostrzegawczym jest również zaniedbywanie innych aspektów życia na rzecz treningów i planowania posiłków. Może to obejmować rezygnację z spotkań towarzyskich, problemów w pracy lub nauce oraz izolację społeczną.

Rodzina i przyjaciele mogą zauważyć zmiany w zachowaniu osoby z bigoreksją, takie jak nadmierna drażliwość związana z koniecznością opuszczenia treningu, obsesyjne planowanie dnia wokół aktywności fizycznej czy wyrażanie niezadowolenia z własnego wyglądu mimo pozytywnych komentarzy otoczenia.

Znaczenie edukacji i świadomości społecznej

Kluczowym elementem w walce z bigoreksją jest zwiększenie świadomości społecznej na temat tego zaburzenia. Edukacja o zdrowym obrazie ciała powinna być skierowana do wszystkich grup demograficznych, nie tylko do mężczyzn, którzy tradycyjnie kojarzeni są z tym problemem.

Media społecznościowe i branża fitness odgrywają istotną rolę w kształtowaniu postaw wobec własnego ciała. Promowanie realistycznych standardów piękna i podkreślanie znaczenia zdrowia nad wyglądem zewnętrznym może przyczynić się do zmniejszenia ryzyka rozwoju bigoreksji.

Specjaliści ds. zdrowia psychicznego podkreślają znaczenie holistycznego podejścia do wellness, które uwzględnia nie tylko aspekty fizyczne, ale również emocjonalne i społeczne dobrego samopoczucia. Takie podejście może pomóc w zapobieganiu rozwoju niezdrowych obsesji związanych z wyglądem ciała.

Trenerzy personalni, dietetycy i inni specjaliści pracujący w branży fitness powinni być edukowani na temat sygnałów ostrzegawczych bigoreksji, aby móc wcześnie zidentyfikować osoby zagrożone i skierować je do odpowiedniej pomocy profesjonalnej.

Źródła:

[1] https://www.medme.pl/artykuly/bigoreksja-co-to-jest-objawy-przyczyny-i-leczenie,98287.html
[2] https://www.twojpsycholog.online/zakres-pomocy/zaburzenia-odzywiania/bigoreksja
[3] https://www.kartamultisport.pl/artykul/bigoreksja-13-objawow-ktore-powinny-cie-zaniepokoic